1 sierpnia Polska wspominała jakże ważne dla narodu wydarzenie – Powstanie Warszawskie. 70 lat temu wybuchło ono w okupowanej stolicy jako wyraz woli narodu Polskiego do niezawisłości, do prawa samym decydować o swojej przyszłości i samodzielnie rządzic w swym kraju, swym Państwie.
Powstańcy walczyli, ginęli, wiedząc, że przyszłe pokolenia Polaków nie zapomną o nich. I tak się stało. Polska pamięta o powstaniach Listopadowym (1830-1831), Styczniowym (1863), Warszawskim (1944). Polska pamięta o swych bohaterach, o ważnych wydarzeniach w swojej historii. Polska pamięta o początku II wojny światowej, o Katyniu, o sybirakach i męczennikach Wołynia. Polska też pamięta o Orlętach z roku 1918, którzy oddali życie za Ojczyznę, za Lwów…
Dziwna rzecz, ale Polska wciąż jeszcze zamało wie i chyba nie pamięta w należytym stopniu o tych polskich żołnierzach, którzy walczyli na frontach I wojny światowej. I chociaż ci żołnierze oficjalnie służyli w wojsku austriackim imperium Habsburgów, to przecież pozostawali Polakami i zginęli broniąc Ojczyzny przed najazdem rosyjskim w latach 1914-1915. Wielu z nich zostało pogrzebanych w ziemi Drohobyckiej i Przemyskiej, gdzie ich prochy spoczywają po dzień dzisiejszy. Czyż nie wartują uhonorowania chociażby teraz, w setną rocznicę wydarzeń, pod czas których oddali swe mlode życie?
Drugie spotkanie w ramach projektu parasolowego „Rozwój firm sektora okołoturystycznego regionu pogranicza polsko-ukraińskiego na bazie architektury obronnej z I wojny światowej”, współfinansowanego z Programu Współpracy Transgranicznej Polska – Białoruś – Ukraina 2007-2013, odbywało się 30 lipca w Drohobyczu. Tematyka cmentarzy wojskowych i cywilnych była tutaj też omawiana. W niektórych wioskach rejonu Drohobyckiego obwodu Lwowskiego (Ukraina) spoczywają na porośniętych lasami cmentarzach żołnierze-Polacy. Ktoś z nich może być Twym dziadkiem lub pradziadkiem – zginąl on w walkach I wojny światowej, a Ty nie wiesz gdzie, kiedy, jak… Możesz złożyć mu hołd, odwiedzić te miejsca, uzupełniając zbiorową historyczną pamięc narodu…
Polacy, Rusini-Ukraińcy, Niemcy, Węgrzy, Czesi, Żydzi, Rosjanie, Turcy – tygiel wojny przepławił żołnierzy różnych narodowości. Potomkowie walczących mogą tu przyjeżdżac – ale jak zrobić by informacja dotarła do właściwego adresata? Historycy, dziennikarze, urzędnicy, działacze społeczne, ludzie biznesu zebrali się na spotkanie „Rozwój firm sektora okołoturystycznego regionu pogranicza polsko-ukraińskiego na bazie architektury obronnej z I wojny światowej”, aby w żywej dyskusji omówić ten i inne tematy. M. in. wystąpili prezes Towarzystwa „Jurij Drohobycz” Myron Szewciw, koordynator projektu Zoriana Bihuniak, historyk Bohdan Łazorak, deputowany Rady miejskiej m. Stebnika Mykoła Warywoda, działacz społeczny Jose Turczyk, przedsiębiorca Serhij Rozora, prezes ogólnoukraińskiego Metodycznego centrum nauczania języka polskiego Adam Chłopek, dziennikarze Anatolij Własiuk i Ołeksij Doroftej, ekspert d/s rozwoju gospodarczego, pomocnik-konsultant posła do parlamentu ukraińskiego Romana Iłyka Włodzimierz Kondziołka. W każdym występie – życzenie, żeby historia tego okresu (1914-1915) została należycie doceniona poprzez władze państwowe i lokalne zarówno po stronie ukraińskiej, jak i po stronie polskiej.
Projekt parasolowy „Rozwój firm sektora okołoturystycznego pogranicza polsko-ukraińskiego na bazie architektury obronnej I wojny światowej” ma pomóc w promowaniu twierdzy Przemyśl, gdzie obiektów do zwiedzania jest bardzo dużo. Lecz po tym kroku trzeba będzie zrobić następny – promować turystyczne marszruty „Śladami bitew I wojny światowej w Galicji Wschodniej”, a wtedy Drohobycz i jego okolice (Ułyczne, Schodnica, Nagujewicze, Gaje Wyżne i Niżne) mogą stać sie jednym z potężnych centrów turystyki wojskowo-patriotycznej. Za czasów II Rzeczypospolitej tu skrupulatnie robiono akty eksgumacji, w których opisano szczegóły, jakich dziasiaj nie sposób by sprawdzić. Historycy Drohobyckiego państwowego uniwersytetu pedagogicznego zajmują się tą problematyką. Trzeba ich w tym wesprzeć.
Oprócz cmentarzy wojskowych Polacy mogą odkryć dla siebie katolicki cmentarz w Drohobyczu. Nekropol ten jest trochę młodszy od Cmentarza Łyczakowskiego. Idąc w zadumie jego ścieżkami można zdobyć tyle wiedzy, nauczyć się od zmarłych tyle patriotyzmu, dobroci, szlachetności… Jak powiedział p. Adam Chłopek, opiekuję się cmentarzem niemal wyłącznie miejscowa wspólnota polska. A przecież są tu pogrzebani i wybitni działacze ukraińscy…
Turystyka nie musi być tylko i wyłącznie rozrywkowa. Może ona być też edukacyjną, kształtującą świadomość osobistą i narodową zwiedzających Kresy. Na tej ziemi jest tyle do obejrzenia – pamiętniki przyrody i architektury, dawne urocze cerkwie i kościoły, przeplątają się tu starożytność i nowoczesność, wielkie bogactwo magnatów i nęndza żyjących na dnie. Wybierając się na Kresy nie zapomnijcie o Drohobyczu i jego okolicach. Może właśnie tutaj odnajdziecie Państwo to, czego szukano w samym sobie poprzez laty?
Włodzimierz Kluczak (tekst), Serhij Matijko (zdjęcia)
Publikacja jest przygotowana przy pomocy Unii Europejskiej w ramach Programu Transgranicznego współpracy Polska-Białoruś-Ukraina 2007-2013. Odpowiedzialność za treść tej publikacji niesie NGO «Jurij Drohobycz». Treść w żadnym wypadku nie odźwierciedla poglądów Unii Europejskiej.
Також читайте
ТОП коментованих за тиждень