Між Україною та Польщею є багато спільного. Починаючи від початкових слів наших національних та релігійних гімнів («Ще не вмерла Україна» – «Jeszcze Polska nie zginęła» та «Боже великий єдиний» – «Boże coś Polskę”) і закінчуючи подібною ментальністю, культурою, традиціями, обрядами. Між Україною і Польщею є багато відмінного і про це красномовно розповідає історія. Але сьогодення свідчить, що спільного у нас все ж більше.
І прикладом цього став прекрасний захід, який організувала в честь святкування 20-ліття польського товариства у Трускавці його керівник п. Євгенія Домбровська. Відкриваючи захід своїм вступним словом, вона розповіла про двадцятилітню історію польської спільноти Трускавця, котра змогла активно проявити себе саме у вільній та незалежній Україні, про діяльність її попередників на посту очільника товариства (пані Марії Медвєдєвої та світлої пам`яті пана Євгенія Домбровського), про підтримку місцевої влади та Генерального консульства Польської Республіки, про навчання польської мови в трускавецькій дитячій школі мистецтв, про опіку над могилами, про співпрацю з полонійними товариствами у Дрогобичі та Бориславі, про велику духовну підтримку, яку отримують поляки міста в трускавецькому римо-католицькому храмі.
Ми на початку згадали про подібність слів українських та польських національного і релігійного гімнів і тут буде доречно зазначити, що відкриття урочистої академії святкування 20-ліття Польського Культурно-просвітницького центру імені Раймунда Яроша в Трускавці розпочалося із виконання двох інших гімнів – славнозвісної польської «Роти» («Nie rzucim ziemi skąd nasz ród”) та не менш славнозвісної української «Ой у лузі червона калина похилилася». І символічно було, що всі присутні у залі підспівували як першій, так і другій пісні, подібно як пізніше підспівували українському та польському варіантам пісень «Рідна мати моя», «Верховино, світку ти наш» та іншим. А ще лунали славнозвісні «Głęboka studzienka», «Serce w plecaku» (її автор має безпосередній стосунок до Трускавця) чи про Віслу, яка пливе через весь польський край, опоясуючи його та зникаючи згодом у водах Балтійського моря.
Поряд з численними польськими та мішаними родинами Трускавця, котрі отримали справжню насолоду від святкової академії, радість свята прибули розділити з трускавчанами і сусіди – голови польських товариств у Дрогобичі та Бориславі Марія Ґаляс та Елеонора Попович, директор польської суботньої школи в Дрогобичі та знаний на всю Україну як керівник методичного центру з вивчення польської мови п. Адам Хлопек, представник Федерації польських організацій на Україні Станіслав Дурис. Делегацію міської влади Трускавця очолив міський голова Руслан Козир, до неї ввійшли також заступник мера Петро Нестерівський та керівник відділу культури Тетяна Татомир. Своє місце серед почесних гостей заходу зайняв і настоятель парафії РКЦ в Трускавці о. Кшиштоф Щигло. А Польську державу на урочистостях представляв консул Мар`ян Орліковскі.
Оскільки пані Євгенія Домбровська працює у школі мистецтв, де, до речі, і відбувалася подія, то й захід вийшов високомистецьким, захоплюючим, який вартував бурхливих аплодисментів після занурення у світ прекрасного, незалежно чи це поезія у виконанні пань Емілії Медведєвої та Зеновії Щербініної, чи це мелодійні пісні молоді Трускавця, яка колись творила гурт «Діти Сонця», чи це пісня про маму від наймолодшої учасниці дійства, чи це виступи дрогобицького гурту «Відродження» («Odrodzenie»), чи трускавецького тріо «Con anima» («З душею»). Офіційні виступи були душевними та мало подібними на нудні промови, а повні іскрометного гумору та впевненості у майбутньому. Так, консул РП у Львові побажав, щоб наступний ювілей трускавецьке польське товариство вже святкувало в об’єднаній Європі і щоб він був на ньому теж присутній, а міський голова Трускавця теж висловив сподівання на свою присутність на наступному ювілеї Польського центру імені Раймунда Яроша та закцентував увагу на тому, що невипадково товариство носить назву цієї знаної та заслуженої для Трускавця та Дрогобича людини (нагадаємо, що Раймунд Ярош був власником курорту та бургомістром Дрогобича). З рук пана Дуриса грамоти отримали заслужені для польської справи люди як то Марія та Емілія Медведєви, Ядвіга Лагода, Юлія Райкова, Станіслав Чапля та інші. А завершилася академія славнозвісною піснею «Sokoły» («Соколи»).
Україна – Польща: навіки разом! Такі слова ми винесли в заголовок репортажу про цю подію, котра мала місце в суботу, 4 травня. Символічно, що у травневі дні далекого 1992 року було створено польське товариство у Трускавці, адже початок травня для поляків – це і День національного прапора, і День Конституції 3 Травня, і день Полонії (польської діаспори у всьому світі). І хоча Україну та Польщу й розділяє державний кордон, та в серці кожного поляка, який мешкає на Україні, є дві Вітчизни і важко якійсь віддати першість. Чи ж не так само є з українцями, котрі мешкають в Польщі? І українці, і поляки, живучи на своїй, Богом даній та Богом благословенній землі, часто їдуть в одному напрямку – за кордон, шукаючи заробітку, кращої долі. На те, що ситуація зміниться, велику надію покладає консул РП у Львові Мар`ян Орліковскі, як і на те, що інтеграційні процеси виявляться сильнішими, ніж дезінтеграційні. Бо дійсно, об’єднує нас значно більше, ніж роз’єднує.
Володимир Ключак, фото Сергія Матійка
До теми. Polacy w Truskawcu obchodzili 20-letni jubileusz swej organizacji
W maju 2012 roku mija 20-ta rocznica powstania w Truskawcu polskiej organizacji. Właśnie ten jubileusz obchodziliśmy w sobotę, 5 maja, w sali truskawieckiej szkoły muzyki i sztuki.
Tak szybko minęły tych 20 lat, kiedy zaczęliśmy działać jako wspólnota polska w Truskawcu, – samodzielnie. A było to w roku 1992. Do tego czasu należeliśmy do drohobyckiego Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej, prezesem którego była p. Maria Galas. Z inicjatywy pp. Emilii Medwiediewej, Marii Medwediewej oraz Eugeniusza Dąbrowskiego powstało TKPZL oddział w Truskawcu. Pierwszym prezesem została p. Maria Medwiediewa. I tak się zaczęło. Główna cel naszej organizacji – kulturalno-oświatowa działalność, zapoznanie się z historią, kulturą, tradycją narodu polskiego oraz nauczania języka polskiego naszych dzieci.
Z wielkim szacunkiem i wzruszeniem wspominamy długoletniego przezesa naszego Towarzystwa ś. p. Eugeniusza Dąbrowskiego, który był motorem wszystkich poczynań, przyczynił się do solidnego rozwoju i umocnienia naszej organizacji, aktywnej działalności na rzecz propagowania kultury polskiej, wychowania dzieci w duchu polskości oraz polsko-ukraińskiego pojednania. Wesoły, mądry, otwarty na kontakty z ludźmi potrafił z determinacją zabrać się do sprawy utworzenia w naszym mieście Polskiego Kulturalno-Oświatowego Centrum imienia Rajmunda Jarosza, sławnego właściciela uzdrowiska w latach 20 – 30. XX wieku. Było w jego planach stworzenie Domu Polskiego w Truskawcu oraz wielu innych pomysłów, niestety, nie zdążył je zrealizować. Ale będziemy pamiętać liczne dzieła jego życia: odsłonięcie tablic pamiątkowych wybitnemu malarzowi z Drohobycza Feliksowi Lachowiczowi na jego rodzinnym domu, ofiarom II wojny światowej i żołnierzom AK w kościele drohobyckim oraz ww. Rajmundowi Jaroszowi na gmachu willi „Goplana” w Truskawcu. Z jego inicjatywy była odnowiona mogiła i postawiony nagrobek Antoniemu Czupkiewiczowi, pierwszemu dyrektorowi wodociągu w Urożu, zamordowanemu przez NKWD. Mówił, że jego credo – to godnie reprezentować Polonię w Truskawcu, żyć i działać na rzecz polsko-ukraińskiego pojednania. My kroczymy w tymże kierunku, działając na rzecz pojednania między naszymi narodami.
Stale współpracujemy z Federacją Organizacji Polskich na Ukrainie, która w tym roku też obchodzi 20-letni jubileusz swojej działalności. W każdą chwilę mamy wsparcie oraz radę ze strony prezesa – p. Emilii Chmielowej i p. Teresy Dutkiewicz. Poza tym jesteśmy w ścisłym kontakcie z TKP pobliskich miejscowości, szczególnie z Kulturalno-Oświatowym Stowarzyszeniem „Odrodzenie” z Drohobycza /p. Maria Galas/ i borysławską „Zgodą” /p. Eleonora Popowicz/, z którymi przygotowujemy i przeprowadzamy wspólne imprezy. Zawsze otrzymuję od nich korzystne rady. Do słowa, obydwie panie były również obecne na naszych jubileuszowych uroczystościach.
Współpracujemy też z „Kurierem Galicyjskim”, niezależnym pismem Polaków na Ukrainie (przy okazji serdecznie dziękujemy redakcji „Kuriera Galicyjskiego” za dostarczanie nam tego czasopisma – jest to dla nas bardzo ważna sprawa), podtrzymujemy kontakty ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Ziemi Drohobyckiej, kołem w Warszawie, z innymi organizacjami w Polsce i na Ukrainie (warto tu wymienić chociażby Federację Organizacji Polskich na Ukrainie czy Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich), z rodakami w różnych miastach Polski, s wnukiem Rajmunda Jarosza Stanisławem Boguskim. Cieszymy się, że kilka miast z Polski (Limanowa, Jasło, Działdowo) i powiat Sanocki podtrzymują stosunki partnerskie z Truskawcem, a rady miejskie wymieniają się delegacjami w dziedzinie kultury, sportu, edukacji, gospodarki, przedsiębiorczości. Tym samym wzrasta obopólna sympatia i przyjaźń dwóch narodów, co i jest najważniejszym sukcesem w takiej współpracy.
Od samego początku działalności naszej organizacji została założona Polska Sobotnia Szkoła. Dzięki wsparciu Truskawieckiej rady miejskiej, jej wydziału kultury i szczególnie administracji szkoły muzyki i sztuki na czele z dyrektorem Igorem Nyczem ponad 400 naszych dzieci mieli możliwość przyłączyć się do naszej kultury, uczyć się języka polskiego. Bardzo nam przyjemnie że w uroczystej akademii obchodów 20-lecia istnienia organizacji polskiej w Truskawcu wzięła udział delegacja naszego samorządu na czele z głową miasta Rusłanem Kozyrem. Chcę wyrazić wdzięczność za przybycie i rozdzielenie z nami radości Święta Kultury Polskiej i konsulowi KG RP we Lwowie p. Marjanu Orlikowskiemu oraz wszystkym, kto przyczynił się do tej imprezy.
Nasi uczniowie ze Szkoły sobotniej uczestniczyli w konkursie recytatorskim „Kresy”, zorganizowanym przez FOPnU, festiwalach, olimpiadach. W 2000 r. Trzech naszych uczniów uczestniczyli w międzynarodowym konkursie „Czy znasz Kraków” i zdobyli I miejsce. Był to dla nas ogromny sukces. Wśród absolwentów naszej szkoły 6 osób ukończyły studia w Polsce, a 10 osób teraz studiują w Polsce. Mamy dobrych nauczycieli, które z całym sercem wykonują swe powołanie. To Wanda Guzowska – pierwsza nauczycielka oraz Helena Iwuszkina, Olga Kulczycka, Irena Iwaniuk, Irena Minczak i terażniejsza nauczycielka p. Oksana Tustanowska. Wszystkim chcemy podziękować za dobrą pracę. Dziękujemy także p. Adamowi Chłopkowi, dyrektorowi Metodycznego Centrum Nauczania Języka i Kultury Polskiej w Drohobyczu za pomoc dydaktyczną i wszelkie wsparcie naszej szkoły.
Przy naszej szkole wielu lat działał zespół wokalny „Dzieci Słońca”. Niestety, po zakończeniu szkoły młodzież wyjechała na studia w różne strony i teraz nie mamy zespołu, może z czasem podrośnie nowe pokolenie i uda się odtworzyć zespół.Ale pamiętamy liczne koncerty nazsego zespołu na Ukrainie i w Polsce.
W pole naszej działalności wchodzi opieka nad zabytkami polskiej kultury. Dotyczy to pomnika Adamowi Mickiewiczowi w Truskawcu, który był odnowiony w 1996, a przy pomocy Konsulatu Generalnego RP we Lwowie został całkowicie odrestaurowany w 2008, po czym został uroczyście poświęcony z udziałem władz miasta Truskawca i przedstawiceli naszego Konsulatu.
Opiekujemy się także polskimi grobami na drohobyckim i truskawieckim cmentarzach. W Truskawcu niema ich dużo, bo zostały zdewastowane, lecz wszystko co można było odnowić odnawiamy i za to szczególnie chcemy podziękować pp. Halinie Zaborowskiej i Sergiuszowi Szczerbininu oraz innym, kto w jakikolwiek sposób dołącza się do inicjatyw naszej organizacji polskiej. W Drohobyczu zaś opiekujemy się grobami rodziny Jaroszów (Rajmunda z żoną Emmą i synkiem Stanisławem), grobowcami rodziców braci Chciuków, rodziny Hekslów i innymi.
Chcę jeszcze bardzo serdecznie podziękować KG RP we Lwowie, szczególnie zespołowi ds. Karty Polaka za życzliwą i owocną współpracę, zawsze odczuwaliśmy zrozumienie i pomoc.
Również dziękuję wszystkim, którzy w jakikolwiek sposób przyczynili się do naszej organizacji, a także do odzyskania i wsparcia naszego Kościoła – Świątyni, która łączy nas, Polaków Truskawca i która dzięki ofiarnej pracy Ojców-Redemtorystów rozkwita i rozwija się w dobrym kierunku. Dlatego też w imieniu Polaków Truskawca wyrażam słowa wdzięczności i szczerego uznania dla naszych księży i składam je dla wszystkich, kto pracował w naszym kościele, na ręce naszego proboszcza – o. Krzysztofa Szczygło.
Niestety, nie są już z nami ci nasi dziadkowie i ojcowie, babci i matki, którzy przenieśli swą polskość i swą wiarę przez trudne czasy komunizmu i którzy w pierwszych rzędach walczyli za nasz kościół, za prawo być i pozostawać Polakami, wychowywać w polskim duchu swe dzieci, pielęgnować język ojczysty, zachowywać nasze przepiękne obyczaje, nie zapominać historii Narodu i Ojczyzny.
Żal, że nie dożyli do jubileuszu trzech braci Dębskich (Czesław, Bronisław, Józef), trzech sióstr Baranowskich (Zofia Filatowa, Anna Magur i Leokadia Maciuk), a także Janina Kandur, Oksana Skalska, Elwira Stefanyszyn, Zenobia Sabat i wielu innych, czyją pamięć czcimy.
I dziękujemy Bogu, że mamy takich patriotów jak pp. Stanisław Czapla, Jadwiga Łagoda, Julia Rajkowa, Emilia Medwiediewa, Halina Zaborowska, którzy są wzorem polskości dla młodzieży i życzymy im zdrowia i długich lat życia.
I na koniec: nasza organizacja nie jest zbyt liczna, w większości są to ludzi w starszym i średnim wieku, a młodzieży i dzieci niestety mało. Ponadto dokładamy wszelkich starań ażeby działać, albowiem jesteśmy wspólnotą polską, która ma prawo na działanie i rozwój. Mam nadzieję, że polska młodzież wychowa swe dzieci w takim samym duchu jak wychowywali nas nasi rodzice i dziadkowie i że nas będzie więcej, a każdy Polak na Ukrainie będzie dumny ze swego pochodzenia i ze przynależności do narodu Polskiego. I w swoim czasie młodzież musi i potrafi nas zastąpić, bo za nimi – przyszłość.
Eugenia Dąbrowska, prezes Polskiego Kulturalno-Oświatowego Centrum im. Rajmunda Jarosza w Truskawcu
Також читайте
ТОП коментованих за тиждень